Wandelend door Arcen in 1925.

Wat lag de Schanstoren er toch prachtig bij vroeger! Deze foto komt uit een boek met wandelingen door Nederland. De schrijver had een goede smaak want in de zomer van 1925 heeft hij aardig wat kilometers door Arcen en omgeving gemaakt. Ik neem dus aan dat de foto ook van dat jaar is.

De schrijver komt met de stoomtram van het Maasbuurtspoor en logeert in hotel Rayer op de Maasstraat. Tijdens een uitgebreide maaltijd beschrijft hij het tafereel boven de haard. Onderstaande foto van hotel Rayer is niet uit het boekje. Ik heb het vermoeden dat deze genomen is na het hoge water van 1926.

Na een wandeling door Lottum en Broekhuizen was hij eigenlijk van plan om maar één nachtje in Arcen te blijven en de volgende dag de tram naar Venlo en van daaruit naar Roermond te pakken. Uiteindelijk komt hij, na een stevige Arcense maaltijd, op een bankje bij de kerk naast meester Timmermans terecht. Deze weet zo smakelijk te vertellen over de geschiedenis van het dorp dat de wandelaar besluit om de rest van zijn vakantie hier door te brengen.

Zo komt het dat hij verslag doet over een processie uit 1925, een bijeenkomst van het gilde in het Schutterslokaal aan de markt en ga zo maar door. In het boekje staan stukjes uit het gildeboek en worden de zilveren plaatjes van de koningen van de schutterij beschreven. Wat voorbeelden:

In 1735 was Caspar Wijlders niet alleen gildemeester, hij werd ook koning van het gilde. Op zijn plaat stond een afbeelding van een schip met dit versje:

Dit is het schipke van

aventure

waer wy seyle olte

laviere

is Godt mit ons soo

kan ons nimant

diere

Een nette tekst die je mag verwachten van een Godvrezend man in de 18de eeuw. Het kan ook anders.. In 1791 werd Hermanus Kessels koning. Onder een afgebeelde visser dicht hij:

Vryen en vissen

Kan dich wils missen

Deze tekst zal wel wat wenkbrauwen hebben doen fronsen in die tijd!

Het boekje is in beperkte oplage uitgegeven en dat maakt het dus bijzonder zeldzaam. Het exemplaar dat ik gevonden heb is beduimeld en het mist de achterkant, maar de inhoud is geweldig!

Smokkelen in Arcen

Uit de “Nieuwe Venlosche Courant”van 7 april 1916:

Smokkelaar doodgeschoten

“Gisterennacht had te Arcen een treffen plaats tusschen smokkelaars en marechaussees.
Aan de gebruikelijke sommatie om stil te staan werd geen gevolg gegeven, waarop de
marechaussee vuur gaven. De smokkelaars werden aangehouden. Een van hen werd
echter vermist. Het lijk werd gevonden; het bleek te zijn zekere v.d.H. ongehuwd wonende te Boekend Blerick. Een kogel was hem door het hoofd gedrongen. De smokkelwaar bleek te bestaan uit eene partij van 550 K.G. meel. 
Gisterenmiddag werd het lijk gerechtelijk geschouwd. Naar wij vernemen bevonden zich onder de smokkelaars verschillende personen, van wie het bekend was dat zij veel aan smokkelen deden. 
Een ongelukkig slachtoffer van de op groote schaal gedreven smokkelarij gedurende den vreeselijken oorlog begonnen in Augustus 1914."

De Eerste Wereldoorlog woedde toen al bijna twee jaar. In Duitsland begonnen levensmiddelen schaars en dus duur te worden. Dat maakte smokkelen vanuit Nederland wel heel winstgevend en dat gebeurde dan ook op grote schaal. Het risico was erg hoog, want de grens werd aan beide kanten streng bewaakt en er werd niet geaarzeld om te schieten.

Dit voorval uit de krant hierboven bewijst dat wel.

Enkele krantenknipsels uit die tijd:

Gaan we naar het Juvenaat?

Mijn vader heeft mij leren zwemmen bij het Juvenaat. Als kind mocht je voor 1 gulden naar binnen, volwassenen betaalden 1,50. Ik kan me herinneren dat ik een duikbril van hem kreeg en daarmee kon ik, vooraan bij de trappen, kleine waterkevertjes volgen die in het zwembad zaten. Met mijn broer speelde ik een spelletje waarbij we probeerden om zo lang mogelijk onder de koude douche te staan waarna we in het heerlijk door de zon opgewarmde zwemwater van het bad doken. Mooie tijden.

Het zou dus zomaar kunnen dat ik zelf op deze kaart sta....