De eerste bewoners van de voorganger van het huidige kasteel Arcen waren in de zestiende eeuw leden van de familie Schenk van Nydeggen. Het wapen van deze familie is te bewonderen op de binnenzijde van de toegangspoort.
In 1503 ging landgoed Arcen over aan Reinier van Gelre, die een bastaardbroer was van de hertog van Karel van Egmond, de hertog van Gelre. Negen generaties van deze familie hebben op kasteel Arcen gewoond. Laatst vond ik een kopergravure uit 1790 van hun familiewapen.
De pauwenveren bovenin horen eigenlijk wit te zijn. Aan deze adellijke familie hebben de Arcenaren hun blauw/gele kleuren te danken. Een aardig stukje film van omroep Gelderland waarin Arcen ruimschoots aan bod komt:
Kasteel Arcen werd tijdens de belegering van Venlo in 1646 vrijwel geheel verwoest. De bewoners waren toen Marcelis van Gelder en zijn vrouw Maria van Lützenrode. Op de buitenzijde van de huidige toegangspoort is hun alliantiewapen aangebracht: Van Gelder-van Lützenrode.
Zij woonden in dit poortgebouw tijdens de herbouw van verschillende bijgebouwen van het nieuwe kasteel.
Nieuw kasteel Arcen
Het huidige gebouw, dat dus niet helemaal op de plaats van het oude slot staat, is nog niet erg oud. Het dateert uit het begin van de achttiende eeuw. Het nieuwe, barokke kasteel Arcen bestaat uit een fors, wat plomp gebouw dat uit de gracht oprijst. Het is een rechthoekig bakstenen gebouw. Aan de rechterzijde steekt een zijvleugel wat naar voren; ook dit is een rechthoekig bakstenen gebouw. De tweede vleugel is intussen verdwenen. In de eerste helft van de negentiende eeuw werd bij een grote brand zeer grote schade aangericht in een groot aantal kamers van het kasteel.
Rond 1855 werd dit gedeelte herbouwd, waarbij besloten werd het uitstekende deel van de vleugel weg te laten, vandaar dat er nu nog slechts één vleugel voor de voorgevel uitsteekt. De oorspronkelijke symmetrie is dus helaas doorbroken.
Enkele vroegere families, die het huidige kasteel bewoonden zijn, na de Van Gelders, de families van Wijmar von Kirchberg en van Dalwick zu Lichtenfels. In de negentiende eeuw werd de graaf Wolff-Metternich eigenaar van het kasteel. Hij huwde in 1911 met gravin Marchant et d'Ansembourg.
In 1917 kwam een Zwitserse familie, de familie Deusser het kasteel bewonen. De kasteelheer, Friedrich August Deusser, die leefde van 1870 tot 1942, was een beeldend kunstenaar en fietste half Limburg door. Tijdens zijn tochten vond hij de onderwerpen voor zijn schilderijen en tekeningen. Deusser schilderde, behalve landschappen en dieren, vooral ook de gewone mens in het Limburgse landschap.
Na 1931 woonde de familie Deusser niet meer op het kasteel, maar bracht er van tijd tot tijd nog wel een bezoek. Tijdens het verblijf van de familie op het kasteel had de kunstenaar het koetshuis ingericht als zijn atelier. Een herinnering aan deze periode is het grote raam dat de kunstschilder in het atelier heeft laten aanbrengen om voldoende licht te verkrijgen voor zijn werk.
\
